हे दागिने आमच्या दुकानाचे नाहीत असे सांगून आता ज्वेलर्सना मागे हटता येणार नाही. त्यांना हॉलमार्क युनिक आयडेंटिफिकेशन (HUID) पोर्टलवर दागिन्यांच्या विक्रीची संपूर्ण माहिती द्यावी लागेल. नवीन प्रणालीनुसार, दागिने बनवणाऱ्याचे नाव, वजन आणि त्याची किंमत पोर्टलवर टाकावी लागणार आहे.
केंद्रीय ग्राहक मंत्रालयाने हॉलमार्क उच्चस्तरीय समितीच्या सदस्यांकडून ३० मे पर्यंत सूचना मागवल्या आहेत. येत्या १ जूनपासून हॉलमार्कच्या दुसऱ्या टप्प्याची काटेकोरपणे अंमलबजावणी करण्याची तयारी सुरू आहे. गेल्या वर्षी देशातील २५६ जिल्ह्यांचा हॉलमार्क अनिवार्य प्रणालीमध्ये समावेश करण्यात आला होता. १ जूनपासून या यादीत आणखी ३२ जिल्ह्यांचा समावेश होणार आहे. त्यामुळे ही संख्या २८८ वर पोहोचेल.
काय होईल फायदा ?
▪️ दागिने बनवण्यापासून ते ज्वेलर्स आणि खरेदीदारापर्यंतची माहिती HUID पोर्टलवर अपलोड करावी लागेल.
▪️ वजन आणि किंमत देखील दागिन्यांच्या मालकाकडे राहील
▪️ निर्मितीपासून अंतिम खरेदीदारापर्यंत सर्व माहिती पोर्टलवर असेल.
▪️ कोणत्याही प्रकारचा गोंधळ त्वरीत पकडला जाईल आणि कडक कारवाई केली जाईल.
ब्युरो ऑफ इंडियन स्टँडर्ड्सच्या डीजी ऑफिसच्या वतीने हॉलमार्क समितीच्या 24 सदस्यांना पत्र लिहून पोर्टलवर बनवल्या जाणाऱ्या प्रत्येक दागिन्यांची माहिती देण्यास सांगितले आहे. यासंदर्भात त्यांच्याकडून सूचनाही मागविण्यात आल्या आहेत.
ऑल इंडिया ज्वेलर्स अँड गोल्ड स्मिथ फेडरेशनने वेबिनारद्वारे सूचना गोळा केल्या आहेत. महत्त्वाची बाब म्हणजे पोर्टलच्या माध्यमातून कोणत्या ज्वेलर्सला दागिने विकले हे कळणार आहे. किरकोळ विक्रेत्याने कोणत्या ग्राहकाला विक्री केली? पोर्टलवर खरेदीदाराच्या नावासह वजन आणि किंमत देखील असेल. यात काही तफावत आढळल्यास ज्वेलर्सवर कारवाई करण्यात येईल.
ग्राहकांना दागिने तपासता येतील
हॉलमार्किंगच्या दुसर्‍या टप्प्यांतर्गत, BIS कुंदन, पोल्की आणि जडाऊवरही हॉलमार्किंग लागू करण्याची तयारी करत आहे. यासंदर्भात समितीच्या सदस्यांकडून सूचनाही मागविण्यात आल्या आहेत. नव्या प्रणाली अंतर्गत हॉलमार्क सेंटरवरही टाके लावलेले दागिने तपासता येतील.
देशातील प्रमुख जिल्ह्यांचा समावेश आहे
उत्तर प्रदेशात कानपूर, आग्रा, बरेली, प्रयागराज, बदायूं, देवरिया, गाझियाबाद, गोरखपूर, जौनपूर, झाशी, मथुरा, लखनौ, मेरठ, मुरादाबाद, मुझफ्फरनगर, गौतम बुद्ध नगर, सहारनपूर, वाराणसी, शाहजहानपूर आहे. याशिवाय दिल्ली, मुंबई, नागपूर, अकोला, रत्नागिरी, आंध्र प्रदेश, उत्तराखंड, असम, कर्नाटकातील अनेक जिल्ह्यांसह भोपाळ, ग्वाल्हेर, रेवा, इंदूर, जबलपूर आदी जिल्ह्यांचा समावेश आहे.
पोर्टलवर उत्पादकाकडून ग्राहकाला माहिती देणे आवश्यक होत आहे. ३० मे पर्यंत सूचना मागविण्यात आल्या आहेत. ज्वेलरी मार्केटची विश्वासार्हता लक्षात घेऊन पोर्टलवर पारदर्शक यंत्रणा राबविण्यासाठी सूचना तयार केल्या जात आहेत. – पंकज अरोरा, अध्यक्ष ऑल इंडिया ज्वेलर्स अँड गोल्ड स्मिथ फेडरेशन