Land Document | जमीन खरेदी-विक्री संबंधित व्यवहार करायचा असेल तर या 7 गोष्टींची काळजी घ्या अन् टाळा लाखोचे नुकसान!..

Land Document | जमिनीच्या खरेदी किंवा विक्रीचा संबंधीत व्यवहार हा खूपच संवेदनशील असतो. सद्या जमिनींचे भाव हे आकाशाला गवसणी घालत असल्यामुळे जमिनीचे कोणतेही व्यवहार मग ते जमिनीची खरेदी असो वा विक्री, खूप सांभाळून व काळजीपूर्वक करणे अत्यंत गरजेचे झालेले आहे.

अशा कोणत्याही व्यवहारामध्ये अगदी लहान सहान चुका सुद्धा खूप मनस्ताप देऊन लाखो करोडो रुपयांचे नुकसान करू शकतात. त्यामुळे जमिनीचे कोणतेही व्यवहार करत असताना खूप काळजी घेणे आवश्यक असते. बऱ्याचवेळेस जमिनीची खोटी कागदपत्रे दाखवून अथवा एकच जमीन किंवा प्लॉट एकापेक्षा जास्त व्यक्तींना विकणे या पद्धतीचे अनेक फसवणुकीचे प्रकार घडत असतात. त्यामुळेच तर जमीन, प्लॉट किंवा इतर मालमत्ता खरेदी करताना खऱ्या कागदपत्रांबरोबरच इतर कायदेशीर बाबी सावरून समजून घेऊनच व्यवहार करणे अत्यंत गरजेचे असते. यालेखात जमिनीचा व्यवहार करण्यापूर्वी कोणती व कशी काळजी घ्यावी याबद्दलची माहिती देणार आहोत.

सर्वात पहिले ही सात कागदपत्रांद्वारे (Land Document) ठरतो तुमच्या जमिनीचा मालकी हक्क

जमिन खरेदी-विक्री व्यवहार झाल्यावर त्या जमीनीवर तुमचा मालकी हक्क आहे की नाही हे सिद्ध करणारे सात पुरावे तुमच्याकडे असणे गरजेचे असते. जसे की, जमीनीच्या व्यवहाराचे खरेदीखत, जमिनीचा सातबारा, त्या जमिनीचा खाते उतारा, 8 अ., जमीन मोजणी केलेला नकाशा बरोबरच जमीन महसुलाच्या पावत्या, जमिनी संबंधीचे पूर्वीचे खटले/वाद आणि प्रॉपर्टी कार्ड ई. सर्व कागदपत्रे तुमच्याकडे सांभाळून ठेवणे गरजेचे असते. सर्वसाधारणपणे तुम्ही एखादी मालमत्तेची खरेदी करत असाल तेव्हा काही कागदपत्रांची तपासणी करणे अत्यंत आवश्यक असते, ती कागदपत्रे म्हणजे….↓

1- ज्याही जमिनीचा खरेदी-विक्रीचा व्यवहार होणार आहे ती जमीन/मालमत्ता वडिलोपार्जित आहे अथवा स्व अधिग्रहित आहे हे पाहण्याकरिता तुम्हाला त्या जमिनीचे कागदपत्र पाहणे गरजेचे आहे. ती जमीन वडिलोपार्जित असल्यास तुम्ही ज्याच्याकडून ती जमीन/मालमत्ता खरेदी करणार असाल त्या जमिनीचे कायदेशीर वारसदार कोण-कोण आहेत? त्यांची या व्यवहारासाठी संमती आहे की नाही? हे बघणे करणे गरजेचे आहे. नसता भविष्यकाळात एखादा वारस व्यवहाराला कायदेशीररित्या विरोध करू शकतो.

2- स्व अधिग्रहित जमीन/मालमत्ता असल्यास जो जमीन विक्री करणारा व्यक्ती आहेत त्याचे कायदेशीर वारसांना दस्तऐवजाची साक्ष देण्यास सांगावे, म्हणजेच प्रतिज्ञापत्र अथवा कायदेशीर दृष्ट्या फोटो नोटरी बनवून घेणे योग्य असते.

3- याबरोबरच पट्टा अथवा चित्ता सारख्या महसूल नोंदीची पडताळणी करून घेणे अत्यंत गरजेचे असते. संबंधित जमिन/ मालमत्तेच्या विक्री करणाऱ्याच्या नावाचे रजिस्ट्रेशन अथवा मालमत्ता कराच्या पावत्या Land Document तपासून घेणे महत्त्वाचे असते.

4- संबंधित जमिनीची/मालमत्तेची पडताळणी तहसील कार्यालय अथवा महसूल विभागाकडून करून घेणे आवश्यक असते. आणि सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे जुन्या व नवीन सर्वे क्रमांकाचा परस्पर संबंधासह जमीन/मालमत्ता ताब्यात घेण्याच्या प्रक्रियेत आहे किंवा नाही हे पाहणे गरजेचे असते.

5- तसेच तीस वर्षासाठी भार प्रमाणपत्राकरिता अर्ज करून घेणे बरोबरच भार प्रमाणपत्रात मृत्युपत्र, गहाण/तारण आणि कायदेशीर दृष्ट्या संलग्न धारणाधिकार, शुल्क बरोबरच सरकार संपादन यासारखे अधिकार अथवा बोजा आहे की नाही, हे एफेडेव्हेट म्हणजेच सत्यापित करून घेणे आवश्यक आहे..

6- संबंधित जमिनीचे/मालमत्तेच्या क्षेत्राचा नकाशा म्हणजेच फिल्डमॅप स्केचची Land Document पडताळणी ही सर्वेक्षकाच्या मार्गदर्शनाखाली करून घ्यावी, त्याबरोबरच संबंधित जमीन/मालमत्तेच्या ज्याही सीमा आहे त्यांचे रीतशिर मोजमाप करून घ्यावे. मोजमाप झाल्यानंतर जमिनीच्या/मालमत्तेच्या कागदपत्रांवर जे मोजमाप लिहले आहे ते आणि तुम्ही केलेले मोजमाप यामध्ये काही तफावत तर नाही ना याची खातरजमा करून घ्यावी.

7- संबंधित जमीन/मालमत्ता ही निवासी भूखंडाच्या स्वरूपात असल्यास तिचा ले-आउट आहे अथवा नाही हे सुद्धा तपासून घ्यावे. ले-आउट असल्यास मंजूर आहे की नाही याची सुद्धा पडताळणी करून घ्यावी. शिवाय ले-आउट तयार करण्याकरिता ज्याही नियम/अटी म्हणजेच मानदंड असतात ते पूर्ण केलेले आहे की नाही हे सुद्धा तपासा. कारण बऱ्याचदा अशा जागा सार्वजनिक हेतूकरिता आरक्षित केलेल्या असू शकतात.

8- गिफ्ट/डिड अमलात आणली आहे अथवा नाही व ले-आउट मधील वाटप केली असलेलं सामायिक क्षेत्र हे संबंधित पंचायत/नगरपालिका इ. कडे सुपूर्द केली आहे अथवा नाही हे सुद्धा स्थानिक प्रशासनाकडून तपासून घ्यावे.

कोणत्याही जमिनीची/मालमत्तेची खरेदी करत असताना खालील गोष्टींची काळजी घ्या..

1- मालमत्ता/जमीन मालकाशी म्हणजेच जे कायदेशीर दृष्ट्या आणि कागदपत्रानुसार मालमत्तेचे/जमिनीचे मालक आहे, त्यांची समक्ष भेट घेणे आवश्यक आहे.

2- महत्त्वाचे म्हणजे जर का तुम्ही संबंधित जमीन/प्रॉपर्टी खरेदी करत असताना कोणत्याही बँकेकडून कर्ज घेत असाल तर तुमच्यासाठी खूप काही सोपे होऊन जाते. कारण कर्ज देणारी बँक संबंधित जमिनीवर/मालमत्तेवर कर्ज देताना त्याची सर्व कायदेशीर आणि तांत्रिक प्रक्रिया तज्ञ व्यक्तीकडून तपासल्यावरच कर्ज देते. Land Document

3- कोणतेच व्यवहार करण्यापूर्वी त्या क्षेत्रातील जाणकार जसे की, प्रॉपर्टी ॲडव्हायझर म्हणजेच मालमत्ता सल्लागारांचा सल्ला घ्यावा किंवा अशा व्यवहारांत त्यांचा समावेश करून घ्यावा, कधीही मालकाकडून थेट आणि परस्पर व्यवहार करू नये.

4- संबंधित जमीन/मालमत्ता यांचे संपूर्ण कागदपत्र तपासून घ्यावीत. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे जर का तुम्हाला त्या जमीन/मालमत्तेची कायदेशीर स्थिती काय आहे, याची पडताळणी करायची असेल तर तुम्ही एखाद्या सल्लागाराची म्हणजेच वकिलाची मदत घेतली तर खूपच उत्तम.

5- तुम्हाला संबंधित जमिनीच्या/मालमत्तेच्या मालकी कोणाची आहे हे जर जाणून घ्यायचे असल्यास तुम्ही विज बिल अथवा मालमत्ता कर यासारख्या कागदपत्रांच्या आधारे खऱ्या मालकाचे नाव जाणून घेऊ शकता.

6- व्यवहार करत असताना जे काही पैसे द्याल ते चेकच्या माध्यमातूनच आणि संबंधित मालमत्तेच्या कायदेशीर मालकाच्याच नावाने द्यावीत. जर मालमत्तेचे एकापेक्षा जास्त मालक असतील तर मालमत्तेच्या कागदपत्रांमधील सर्व मालकांच्या नावाने समान रकमेचा धनादेश म्हणजेच चेक द्यावा.

7- संबंधित मालकाकडून पैसे मिळाल्याची पावती घ्यावी.

8- खास म्हणजे अशा प्रकारच्या व्यवहारांत शाब्दिक वचन म्हाजच तोंडी व्यवहार करण्याऐवजी लेखी स्वरूपामध्ये असणे अत्यंत गरजेचे असते. Land Document

9- तसेच या व्यवहारांत साक्षीदारांनी स्वाक्षरी केलेली आहे किंवा नाही हे देखील तपासून पाहावे.

10- संबंधित जमीन/मालमत्तेच्या मालकाची त्यांच्या शेजारी अथवा इतर स्त्रोतांच्या माध्यमातून संपूर्ण माहिती आणि ट्रॅक रेकॉर्ड तपासून घेण्याचा प्रयत्न करावा.

जर या प्रकारे तुम्ही सर्व बाबींची काळजी घेतली तर जमीन/मालमत्ता खरेदी-विक्रीच्या व्यवहारामधील फसवणूक तुम्ही टाळून आरामात ती मालमत्ता खरेदी करू शकतात.

लेक लाडकी या योजनेची माहिती घेण्यासाठी क्लिक करा.