Rupee Become International Currency Like Dollar: जगातील 5वी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनल्यानंतर पंतप्रधान मोदींच्या स्वप्नातील भारत नव्या उंचीवर आहे. रुपयाला डॉलरला टक्कर देण्याची पंतप्रधान मोदींची महत्त्वाकांक्षा आहे. होय…तोच डॉलर जो वर्षानुवर्षे संपूर्ण जगावर राज्य करत आहे, तोच डॉलर जो जगाच्या अर्थव्यवस्थेची आणि बाजारपेठेची दिशा ठरवतो, तोच डॉलर जागतिक बाजारपेठेचा पितामह आहे. पण आता पीएम मोदींनी अशी योजना केली आहे की डॉलरचे वर्चस्व धोक्यात आले आहे. पंतप्रधानांच्या या योजनेची माहिती मिळताच अमेरिकेपासून चीनपर्यंत घबराट पसरली आहे, कारण पहिल्यांदाच कोणत्याही देशाच्या चलनाने जगाच्या सार्वभौमत्वाचा अवमान केला आहे.
पीएम मोदी जेव्हा काही बोलतात तेव्हा त्यामागे गुप्त योजना असते. चीन, रशिया, ब्रिटन, जर्मनी यासह जगातील सर्व बड्या देशांच्या अर्थव्यवस्थेत ऐतिहासिक घसरण होत असताना आणि श्रीलंका ते पाकिस्तान, व्हेनेझुएला यांसारख्या देशांत नाराजीचा सूर उमटत असताना हा पंतप्रधानांच्या कणखर अर्थशास्त्राचा परिणाम आहे. पण त्याच वेळी जागतिक मंदीचा पराभव करत भारत जगातील 5वी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनला. आता भारताची नजर जगातील तिसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था होण्यासाठी आहे. त्यानंतर देशाच्या नजरा पुन्हा पुढच्या टप्प्यावर लागतील. जागतिक मंदीच्या काळात भारताची वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था पाहून जग आश्चर्यचकित झाले आहे.
रुपया ठरेल डॉलरला पर्याय
पीएम मोदींची योजना यशस्वी झाल्यास लवकरच रुपया डॉलरला पर्याय म्हणून दिसेल. डॉलरचे राज्य एवढ्या लवकर संपणार नाही, पण रुपया जेव्हा आंतरराष्ट्रीय चलन बनेल तेव्हा त्याला तगडा प्रतिस्पर्धी नक्कीच मिळेल. यासाठी भारतानेही वेगाने काम सुरू केले आहे. त्यामुळे तो रुपया लवकरच आंतरराष्ट्रीय चलन म्हणून आपला ठसा उमटवू शकेल. यासाठी भारतीय बँकांनीही बांगलादेश आणि आफ्रिकन देशांसोबत रुपयाचा व्यवसाय सुरू करण्याची शक्यता पडताळून पाहण्यास सुरुवात केली आहे. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, आपला शेजारी देश बांगलादेश व्यतिरिक्त, भारत इजिप्तसारख्या काही आफ्रिकन देशांशी केवळ रुपयात व्यापार करण्याची तयारी करत आहे. यासाठी बँका काम करत आहेत. विदेशी व्यापार रुपयात केल्यास परकीय चलन बाजारातील चढउतारांचे परिणाम टाळण्यासही मदत होईल.
या देशांशी रुपयात व्यापार सुरू
वित्त मंत्रालयाच्या नुकत्याच झालेल्या बैठकीत, सर्व भागधारकांना इतर देशांसोबतही रुपयात परकीय व्यापार सुलभ करण्याच्या शक्यतेचा शोध घेण्यास सांगण्यात आले आहे. सध्या भारत रशिया, मॉरिशस आणि श्रीलंकेसोबत रुपयात व्यापार करत आहे. यासाठी बँकांचे स्पेशल रुपी व्होस्ट्रो अकाउंट (SRVA) वापरले जाते. आतापर्यंत 11 बँकांनी अशी 18 खाती उघडली आहेत. वाणिज्य मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, भारताने गेल्या आर्थिक वर्षात इजिप्तमधून $352 दशलक्ष, अल्जेरियातून $100 दशलक्ष आणि अंगोलातून $272 दशलक्ष किमतीच्या वस्तूंची आयात केली आहे. त्याचप्रमाणे भारताने २०२१-२२ या आर्थिक वर्षात बांगलादेशातून १९७ दशलक्ष डॉलर्सची आयात केली. आता भारत सौदी अरेबिया, सिंगापूर, मलेशिया, इंडोनेशिया आणि ऑस्ट्रेलियासारख्या देशांमधून रुपयात व्यवसाय करण्याच्या जवळ आला आहे.
भारताच्या योजनेचा अमेरिकेला धसका
डॉलरला रुपयाचे आव्हान दिल्याने अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बिडेन यांच्या कपाळावरही सुरकुत्या आल्या आहेत. जगातील कोणत्याही चलनाने प्रथमच डॉलरला थेट आव्हान देण्याची योजना आखली आहे. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, भारताने आतापर्यंत सुमारे 18 देशांकडून रुपयात व्यापार सुरू करण्यासाठी संमती मिळवली आहे. लवकरच भारत 50 हून अधिक देशांसोबत या आकड्याशी तडजोड करण्याच्या शक्यतांचा शोध घेत आहे. त्यामुळे भारताचा सर्वात मोठा शत्रू चीनही घाबरला आहे.