ब्रिटीश शास्त्रज्ञांनी केला ‘कृत्रिम सूर्य’ बनवल्याचा दावा.

ब्रिटीश शास्त्रज्ञांनी ‘कृत्रिम सूर्य’ तयार केल्याचा दावा केला आहे. शास्त्रज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, या तंत्रज्ञानाच्या मदतीने ताऱ्यांसारखी ऊर्जा वापरता येईल आणि पृथ्वीवर स्वस्त आणि स्वच्छ ऊर्जा मिळण्याचा मार्ग मोकळा होईल.

शास्त्रज्ञांनी सांगितले की, सूर्याच्या तंत्रज्ञानावर न्यूक्लियर फ्यूजन करणारी अणुभट्टी तयार करण्यात त्यांना यश आले आहे, ज्यामुळे प्रचंड ऊर्जा बाहेर पडते. वास्तविक, न्यूक्लियर फ्यूजन ही सूर्यासारखी उष्णता निर्माण करण्यासाठी वापरली जाणारी प्रक्रिया आहे. जेट फ्यूजन अणुभट्टी त्याचे इंधन सुमारे 150 दशलक्ष अंशांपर्यंत गरम करते, जे सूर्यापेक्षा दहापट जास्त गरम आहे.

न्यूट्रॉनच्या उत्सर्जनामुळे ते अडीच मीटर जाडीच्या काँक्रीटमध्ये गुंफलेले आहे. या प्रयोगादरम्यान रिॲक्टरमधून पाच सेकंदांसाठी 59 मेगाज्युल ऊर्जा सोडण्यात आली. या प्रमाणात ऊर्जा निर्माण करण्यासाठी साधारणपणे 14 किलो TNT वापरावे लागते. न्यूक्लियर फ्यूजन तंत्रज्ञान हेच तंत्रज्ञान वापरते जे सूर्य उष्णता निर्माण करण्यासाठी वापरते.

शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की जर त्याचे परिणाम चांगले झाले तर भविष्यात मानवतेला समृद्ध, सुरक्षित आणि स्वच्छ ऊर्जा स्त्रोत मिळेल, ज्यामुळे हवामान बदलाच्या समस्येपासून सुटका होईल. ब्रिटीश प्रयोगशाळेत न्यूक्लियर फ्यूजनवर लक्ष केंद्रित केलेल्या अनेक वर्षांच्या प्रयोगानंतर यश आले आहे.

1997 नंतर दुसरा प्रयोग यशस्वी झाला

नवीनतम चाचण्यांमुळे 59 मेगाज्युल्सचे सतत पॉवर आउटपुट मिळाले. एवढी ऊर्जा पाच सेकंदात ६० किटली उकळण्यासाठी पुरेशी आहे. ही ऊर्जा 1997 मध्ये अशाच चाचण्यांमध्ये प्राप्त झालेल्या दुप्पट आहे. ऑक्सफर्डजवळील जॉइंट युरोपियन टोरस (जेईटी) प्रयोगशाळेतील शास्त्रज्ञ 1980 पासून या प्रक्रियेवर काम करत आहेत. या प्रकल्पाचे नेतृत्व करणारे प्रोफेसर इयान म्हणाले: ‘फ्यूजन हा सूर्याच्या शक्तीचा गाभा आहे. आम्ही बर्याच काळापासून ती शक्ती पुन्हा निर्माण करण्याचा प्रयत्न करत आहोत. हे यंत्र एक प्रयोग आहे पण ते मोठ्या प्रमाणावर काम करू शकते हे सिद्ध करण्याच्या अगदी जवळ आलो आहोत. हवामान बदलाविरुद्धच्या आपल्या लढ्यात फ्यूजन हा एक मोठा भाग आहे.

डोनटच्या आकाराचे ‘टॉकमन’ मशीन

जेईटी प्रयोगशाळेत डोनटच्या आकाराचे मशीन बसवण्यात आले असून त्याला ‘टोकामॅक’ असे नाव देण्यात आले आहे. हे जगातील सर्वात मोठे आणि सर्वात शक्तिशाली आहे. या यंत्रात फारच कमी प्रमाणात ड्युटेरियम आणि ट्रिटियम भरले होते. दोन्ही हायड्रोजनचे समस्थानिक आहेत आणि ड्यूटेरियमला हेवी हायड्रोजन म्हणतात. प्लाझ्मा तयार करण्यासाठी ते सूर्याच्या केंद्रापेक्षा 10 पट जास्त गरम होते. ते एका सुपरकंडक्टर इलेक्ट्रोमॅग्नेट वापरून जागेवर धरले होते. त्याच्या रोटेशनवर प्रचंड ऊर्जा सोडली गेली. न्यूक्लियर फ्यूजनद्वारे उत्पादित होणारी ऊर्जा सुरक्षित आहे आणि कोळसा, तेल किंवा वायूद्वारे उत्पादित केलेल्या ऊर्जेपेक्षा एक किलोग्राममध्ये 4 दशलक्ष पट जास्त ऊर्जा निर्माण करते.

मैलाचा दगड

यूकेचे विज्ञान मंत्री जॉर्ज फ्रीमन यांनी या निकालाचे कौतुक केले आणि हा एक मैलाचा दगड असल्याचे म्हटले. “हे पुरावे आहेत की यूकेमध्ये उल्लेखनीय संशोधन आणि नवकल्पनांना प्रोत्साहन दिले गेले आहे आणि युरोपियन भागीदारांच्या मदतीने, अणु संलयन-आधारित उर्जेची प्राप्ती झाली आहे,” ते म्हणाले.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: भाऊ कॉपी नाही करायची; लिंक शेअर करायची...!