बारावीनंतर तुम्ही वैद्यकशास्त्राच्या ‘या’ क्षेत्रात करिअर करू शकता..
वैद्यकशास्त्राचा अभ्यास करणाऱ्यांसाठी ऍनेस्थेसियोलॉजी (भूलतज्ज्ञ) हा उत्तम करिअर पर्याय आहे. वैद्यकीय क्षेत्रातील हे एक प्रतिष्ठित आणि फायदेशीर क्षेत्र आहे ज्यासाठी विशेष प्रशिक्षण आवश्यक आहे. शस्त्रक्रियेदरम्यान रुग्णाच्या महत्त्वाच्या लक्षणांचे निरीक्षण करून शस्त्रक्रिया प्रक्रियेत भूलतज्ज्ञ महत्त्वाची भूमिका बजावतात. खरं तर, भूलतज्ज्ञ हा डॉक्टर असतो जो शस्त्रक्रियेपूर्वी रुग्णाला द्यावयाच्या औषधाचा डोस लिहून देतो. तुमची आवड असेल तर तुम्ही वैद्यकशास्त्राचा (औषध) अभ्यास केल्यास या क्षेत्रात तुमचे करिअर करून तुम्ही चांगले पैसे कमवू शकता.
‘एनेस्थेसियोलॉजिस्ट’ (Anaesthesiology) किंवा ‘एनेस्थेटिस्ट’ (Anaesthetist) कसे व्हावे? या साठी कोणता कोर्स करायचा? या क्षेत्रात करिअरला किती वाव आहे? हे व्यावसायिक किती कमावतात? आपण याबद्दल अधिक येथे वाचू शकता.
ऍनेस्थेसियोलॉजिस्टच्या (Anaesthesiology) कामाचे स्वरूप
कोणत्याही शस्त्रक्रियेपूर्वी ऍनेस्थेसियोलॉजिस्टचा (Anaesthesiology) सल्ला घेणे आवश्यक आहे. हे रुग्णाच्या आरोग्याच्या मूल्यांकनावर आधारित ऍनेस्थेसिया आणि औषधांचे डोस ठरवते. शस्त्रक्रियेदरम्यान ते रुग्णाला वेदना किंवा अस्वस्थता जाणवणार नाही याची खात्री करतात. वेगवेगळ्या शस्त्रक्रिया करताना रुग्णाच्या वेदना कमी करण्यासाठी वेगवेगळ्या पद्धतींचा अवलंब केला जातो. ते रुग्णाच्या हृदयाचे ठोके, शरीराचे तापमान, ऑक्सिजनची पातळी, रक्तदाब इत्यादींचे निरीक्षण करतात. हे शस्त्रक्रियेनंतरही रुग्णाची स्थिती सामान्य करण्यात मदत करतात.
‘नोकरी’ आणि ‘करिअर’च्या संधी!
ऍनेस्थेसियोलॉजी (Anaesthesiology) करिअरमध्ये संधींची कमतरता नाही. ते कोणत्याही वैद्यकीय विद्यापीठ, संस्था, सार्वजनिक किंवा खाजगी क्षेत्रातील रुग्णालयात सेवा देऊ शकतात.
ऍनेस्थेसियोलॉजी (Anaesthesiology) अभ्यासक्रम: ‘ऍनेस्थेसियोलॉजी’ अभ्यासक्रम अनेक संस्था/विद्यापीठे ऍनेस्थेसियासाठी अभ्यासक्रम देतात ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना ऍनेस्थेसियोलॉजिस्ट आणि ऍनेस्थेसियोलॉजिस्टचा व्यवसाय करण्याची संधी मिळते. या क्षेत्रात पदवी आणि पदव्युत्तर अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत.
काही प्रमुख ‘कोर्स’ खालीलप्रमाणे आहेत.
● डिप्लोमा इन एनेस्थीसिया B.Sc. ऍनेस्थेसिया (कालावधी तीन वर्षे). एनेस्थीसिया टेक्नॉलॉजी ऑपरेशन थिएटर आणि एनेस्थीसिया टेक्नॉलॉजीमध्ये बीएससी एनेस्थीसिया डॉक्टर ऑफ मेडिसिन (एमडी), एनेस्थीसियामध्ये डॉक्टर ऑफ मेडिसिन
● पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन एनेस्थीसिया (कालावधी 2 वर्षे) पात्रता अभ्यासक्रम पात्रता: भूलतज्ज्ञाची पात्रता एनेस्थीसियाचा अभ्यास करण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र आणि गणित या विषयांसह 12 वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. उमेदवारांनी 12वी नंतर कोणत्याही मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून एमबीबीएस पदवी प्राप्त केलेली असावी. ही पदवी पूर्ण केल्यानंतर, विद्यार्थ्यांना ऍनेस्थेसियामध्ये पदव्युत्तर अभ्यासासाठी प्रवेश दिला जाऊ शकतो.
ऍनेस्थेसियोलॉजिस्ट (Anaesthesiology) होण्यासाठी, तुम्हाला वैद्यकशास्त्रातील सर्व विशेष विषयांची चांगली समज असणे आवश्यक आहे आणि व्यावहारिक ज्ञान असणे आवश्यक आहे. एमबीबीएस पदवीसाठी 12वी नंतर NEET परीक्षा उत्तीर्ण करावी लागते. एमबीबीएस केल्यानंतरच तुम्ही भूलतज्ज्ञ म्हणून करिअर सुरू करू शकता.
भूलतज्ज्ञ पगार:
भूलतज्ज्ञ उमेदवारांना या क्षेत्रात आकर्षक पगार मिळतो. तथापि, इतर कोणत्याही क्षेत्राप्रमाणे, येथील वेतन देखील उमेदवाराच्या अनुभवावर, नोकरीचे स्थान आणि नोकरी प्रोफाइलवर अवलंबून असते. भारतातील भूलतज्ज्ञांसाठी सरासरी वेतन पॅकेज ₹ 12,00,000 आहे. करिअरच्या सुरुवातीला स्टार्टअप्स दरमहा ₹ 30000 ते ₹ 50000 पर्यंत उपलब्ध असतात. दीर्घकाळ काम करणारे अनुभवी भूलतज्ज्ञ खूप पैसे कमवू शकतात.
‘एनेस्थेटिस्ट’ Anaesthetist अभ्यासक्रम चालवणाऱ्या संस्था
● अर्ल फोर्सेस मेडिकल कॉलेज, पुणे
● अगरतळा शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय, अगरतळा अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ, उत्तर प्रदेश
● ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस, नवी दिल्ली
● अमृता इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्स अँड रिसर्च सेंटर, कोची